International Renewable Energy Agency (IRENA) and the Climate Policy Initiative (CPI)’nin yayımladığı Global Landscape of Energy Transition Finance 2025 raporuna göre, küresel enerji dönüşümü yatırımları 2024’te 2,4 trilyon dolar ile rekor kırdı. Bu tutarın üçte biri yenilenebilir enerji teknolojilerine yönelirken, yenilenebilir enerji yatırımları 807 milyar dolara çıktı. Ancak büyüme hızı yavaşladı: 2023’te %32 olan artış, 2024’te %7,3’e geriledi.
Rapora göre yatırımların %96’sı elektrik sektörüne yöneldi. Güneş enerjisi 554 milyar dolarla tarihin en yüksek seviyesine ulaşarak %49 büyüdü. 2024’te yenilenebilir enerji, şebekeler ve batarya depolamaya yapılan yatırım, fosil yakıt yatırımlarını aşsa da, fosil yatırımlarında yeniden artış gözleniyor.
Yatırımların %90’ı gelişmiş ekonomiler ve Çin’de yoğunlaşırken, gelişmekte olan ülkeler geride kalmaya devam ediyor. IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera, 2030’a kadar yenilenebilir kapasitenin üç katına çıkarılması hedefinin bu hızla mümkün olmayacağını belirterek, gelişmekte olan ülkeler için finansmanın ölçeklendirilmesinin kritik olduğunu vurguladı.
Düşük gelirli ülkeler, sınırlı mali kapasite, yüksek sermaye maliyetleri ve borç kırılganlıkları nedeniyle büyük ölçüde dış finansmana bağımlı. Küresel yatırımların neredeyse yarısı borçla finanse edilirken, hibelerin payı %1’in altında kaldı; bu durum borç yükünün artması riskini taşıyor.
Rapor, tedarik zinciri ve imalat yatırımlarının da büyük ölçüde Çin’de yoğunlaştığını gösteriyor. 2018–2024 arasında güneş, rüzgâr, batarya ve hidrojen ekipmanı üretim tesislerine yapılan küresel yatırımların %80’i Çin’de gerçekleşti. 2024’te bu alandaki toplam yatırım %21 düşerek 102 milyar dolara inse de, batarya fabrikaları yatırımı iki katına çıkarak 74 milyar dolara ulaştı.
IRENA, gelişmekte olan ülkelerde üretim kapasitesinin artması için doğrudan yabancı yatırım, ortak girişimler ve teknoloji işbirliklerinin önemine dikkat çekiyor. Ayrıca, üretimin sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir şekilde yürütülmesi ve faydaların adil dağıtımı için hedefli politikalara ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
