Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesinde elektrik tüketimi son yirmi yılda üç katına çıkarak dünyadaki en hızlı artışlardan birini kaydetti. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yeni yayımladığı The Future of Electricity in the Middle East and North Africa raporu, mevcut politika senaryoları altında bu talebin 2035 yılına kadar yüzde 50 oranında artacağını öngörüyor. Bu artışın en büyük itici gücünü, bölgenin aşırı sıcak iklimi nedeniyle artan soğutma ihtiyacı ve su kıtlığına karşı hızla büyüyen deniz suyu arıtma (desalinasyon) tesisleri oluşturuyor; önümüzdeki on yılda elektrik talep artışının yaklaşık yüzde 40’ı bu iki kaynaktan gelecek.
Bugün MENA bölgesinde elektrik üretiminin yüzde 90’ından fazlası doğal gaz ve petrole dayanıyor. Ancak ülkeler, petrolün elektrik üretimindeki payını azaltmayı hedefleyen politikalar izliyor. Mevcut politikalar çerçevesinde doğal gaz, 2035’e kadar talep artışının yarısını karşılayacak, petrolün payı yüzde 20’den yüzde 5’e gerileyecek. Aynı dönemde güneş enerjisi kapasitesinin on katına çıkarak bölge elektrik üretiminde yenilenebilir enerjilerin payını yaklaşık yüzde 25’e yükseltmesi bekleniyor. Nükleer enerji yatırımları da hız kazanıyor ve kapasitenin üç kat artması öngörülüyor.
Rapor, enerji dönüşümünün sadece talep tarafında değil, arz tarafında da kritik zorluklar barındırdığına dikkat çekiyor. IEA’nın ikinci bir çalışması olan The Implications of Oil and Gas Field Decline Rates, dünya genelinde petrol ve gaz sahalarında üretim düşüş oranlarının belirgin şekilde hızlandığını ortaya koyuyor. Artık upstream (arama-üretim) yatırımlarının yaklaşık yüzde 90’ı, yeni talebi karşılamak yerine mevcut sahalardaki üretim kaybını telafi etmek için yapılıyor.
IEA Başkanı Fatih Birol, bu durumu “petrol ve gaz yatırımlarına dair her tartışmanın odasındaki fil” olarak nitelendiriyor. Rapora göre yeni yatırımlar yapılmadığı takdirde, her yıl Brezilya ve Norveç’in toplam üretimine eşdeğer miktarda petrol ve gaz arzı küresel piyasalardan çekilebilir. Bu da piyasa dengeleri, enerji güvenliği ve emisyon hedefleri açısından önemli riskler doğuruyor.
Rapora buradan ulaşabilirsiniz.
